Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2012

ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ...


ΣΗΜΕΙΩΣΗ  Σωτ.Σωτ: Τελικά δεν μπόρεσα ν΄αντισταθώ. Η παρακάτω ομιλία στον "Παρνασσό"πριν 26 χρόνια την ημέρα που βραβεύτηκε η Μαρία από τους συχωριανούς της Μεγαλοχωριανούς της Σαντορίνης, ήταν ένας σταθμός και "αίνος εωθινός" στη πραγματική Σαντορίνη. Παρότι οι Μεγαλοχωριανοί όταν βρίσκομαι στη Σαντορίνη  με προσφωνούν "ο Σωτήρης της Μαρίας" (απόλυτη γυναικοκρατία, γαρ...) ενώ στη δική μου Δίβρη την Μαρία λένε "η Σωτήραινα" (ανδροκρατία, ;;), υποχώρησα, αφήνοντας στην άκρη το τοπικό συναίσθημα, αφού η Σαντορνιά ομιλήτρια επέλεξε  να περνά το μισό καιρό της στη Δίβρη!..

Τρίτη, 31 Ιανουαρίου 2012

Η Σαντορίνη της Ελλάδας το Γιούσουρι


Η Σαντορίνη, της Ελλάδας το Γιούσουρι* 
(*από το διήγημα του Ανδρέα Καρκαβίτσα)


Ομιλία στην τελετή βράβευσής μου από το "Σύλλογο Μεγαλοχωριτών" 1986 στον «Παρνασσό» 
Με τον τότε μητροπολίτη Θήρας Παντελεήμονα και τον πρόεδρο Βίκτορα Ακύλα

Η Σαντορίνη, της Ελλάδας το Γιούσουρι. Πολύτιμη κι εύθραυστη σα μαργαριτάρι, φυλαχτό στο λαιμό του Αιγαίου κατευθείαν από της γης τα σπλάχνα, μαχαιριά στη θάλασσα.
Τα κρίνα των σπιτιών της, ολάνθιστα πεταρίζουν στης άβυσσος τα χείλη. Τα κλήματα δειλά πασχίζουν να κρύψουν των φύλλων τις ελπίδες από τ’ άγριου βοριά τα χάδια. Πώς ξεμαλλιάζονται τ’ αγριολούλουδα τινάζοντας της θάλασσας τον ίδρω!! Όλα βαριά, όλα πικρά, όλα χυμούς γεμάτα, πηχτά, πνιχτά, χρώματα, σχήματα, καημοί, νοτισμένοι απ’ τ’ αγιάζι.
Πώς σμίγει γης και θάλασσα κι ουράνια στην ομίχλη! Πώς βγαίνει της ντομάτας το σκληρόπετσο ζαφείρι; Πώς ξεχειλίζει του κρασιού η κάψα και η γλύκα; Κάθε τσαμπί να στάζει θείο αίμα, κάθε ρογίτσα του θηλή της οικουμένης!
        Και η γη πλημμυρισμένη ελπίδα και η θάλασσα με υποσχέσεις τρόμου!

        Και οι κάτοικοι σφιχτοδεμένοι με τη μοίρα τους μένουν, επιμένουν, μάχονται. Οι αλλιώτικοι άνθρωποι της  Σαντορίνης, οι εκλεκτοί, οι ευλογημένοι, οι τυραγνισμένοι, οι δυνατοί. Ο περιούσιος λαός, τα παιδιά του ηφαιστείου, οι αρχιτέκτονες των πάλλευκων θολωτών σπιτιών με τα χιονάτα σκαλιά και τις αιωρούμενες αυλές, τα γαλανά πορτοπαράθυρα, που αχνίζουν τη δροσιά, το φως δεν το ξορκίζουν, τ’ αγκαλιάζουν, οι εργάτες της μαύρης αφράτης γης με τα πράσινα λαήνια για να μεθούν οι ταπεινοί, οι λάγνοι, οι μεταμορφούμενοι. Το πρωί εκκλησιά, το μεσημέρι δουλειά, το γιόμα φαγοπότι, τη νύχτα χορός, τραγούδι κι έρωτας στα σκοτεινά, φεγγερά, προστατεμένα σοκάκια. Άνθρωποι που προσκυνούν κι αμαρτάνουν, δουλεύουν κι επαναστατούν, χορεύουν και ψέλνουν, μεθούν με άγια κοινωνία κι αγιάζουν καρφωμένοι αντίκρυ στου ηφαιστείου το μυστήριο, αντιπαλεύοντας με παρρησία τον τρόμο.

Η Σαντορίνη είναι η μάνα μας. Μας γέννησε στο μεγάλο σεισμό με βόγγους και σπασμούς και ουρλιαχτά και αγωνία και τρόμο.  Είναι η πρώτη ουλή που αγγίζουμε ψαχουλεύοντας τα σκοτάδια της μνήμης μας. Πέρα απ’ αυτό, το κενό. Η ευτυχία των βαθυγάλαζων νερών που την κυκλώνουν. Μας δίδαξε το φως του κόσμου, τη δίψα για τον ουρανό, την ανθρώπινη μηδαμινότητα, τη γήινη αρπαχτικότητα, τη θεϊκή παντοδυναμία. Η Σαντορίνη σε κάνει και σκέπτεσαι, όπως σε κάνει και να τραγουδάς και να χορεύεις, ακόμη και στην εκκλησιά, προπάντων μες την εκκλησιά.
Η Σαντορίνη είναι η χώρα των θαυμάτων! Το αφράτο χώμα που τριζοβολά σε κάθε βήμα το βαραίνει ανείπωτη σιωπή. Ο αγέρας μοσκοβολά νεύματα! Τώρα, που τα μηχανάκια σαν ακρίδες μολύνουν κάθε της γωνιά, τώρα που θαρρείς και το νησί γυαλίζεται σε κάποιο παραμορφωτικό καθρέφτη, είναι καιρός, όποιος νιώθει τα μηνύματα που κροτούν ρυθμικά σαν το σφυγμό του κόσμου κάτω απ’ τα πόδια μας, ν’ αφουγκραστεί προσεχτικά.


  Ξετυλίγω το κουβάρι τις θύμισες ευλαβικά. Ας βυθιστούμε στη σκιά του χρόνου. Κάποια σπερνά στο ρημοκλήσι το πνιγμένο στ’ αμπέλια. Ο ασβέστης ματώνει, τα μανουάλια σπιθίζουν, το θυμάρι λιβάνι κι οι καρδιές γλάροι στο ρυθμό του ανέμου που βουίζει «Φως ιλαρόν».
Κάποιες εκδρομές, τότε που το νησί ήταν πλατύ, απίστευτα ευρύχωρο, που οι λυγαριές μοσκοβολούσαν και τα γαϊδούρια ήξεραν να σεργιανούν τα μονοπάτια του κάμπου και με κλειστά μάτια. Τ’ αγλιστήρι στο ξωκλήσι πάντα σε πρώτη ζήτηση στο ιερό, τα πορτάκια ανοιχτά -ποιός βέβηλος θ’ άπλωνε χέρι των αγίων;- τα κέρματα ακουμπισμένα δίπλα στο κερί κάτω από το μελαγχολικό βλέμμα του Παντοκράτορα. Θυμάμαι τη γεύση του ψευτοκεφτέ πλάι στο κύμα, τη γλύκα της ντομάτας και τη στοργική αγκαλιά της θάλασσας που μόλις αφεθείς μ’ εμπιστοσύνη στα χέρια της σε αρμενίζει καλότροπα.


Η θάλασσα γεφυρώνει το νησί με άλλες στεριές. Στην καλοκαιριά από παντού φθάνουν γνέματα από άλλους τόπους. Ολούθε νησιά κυκλώνουν τούτη την παράδοξη στεριά, λες και σκύβουν περίεργα να δουν τι θ’ απογίνει με τούτο τον αδιάκριτο γείτονα, που πότε απλώνεται και πότε μαζεύει, πότε τα σπρώχνει και πότε τα λούζει με οργισμένα σύννεφα. Οι μακρινοί μας πρόγονοι ήταν φυσικό να γίνουν ποντοπόροι. Η θάλασσα ήταν ο απέραντος γόνιμος κάμπος, που έπρεπε να οργώσουν με τα καράβια τους. Δεν ήταν πιο επικίνδυνη από μια τέτοια στεριά κι έκρυβε αμέτρητα πλούτη. Στο νησί άρχισαν να συνάζονται θησαυροί απ’ όλη την οικουμένη, ενώ το κρασί μας ζέσταινε τις απέραντες ρωσικές στέπες και φώτιζε τις ατέλειωτες χειμωνιάτικες νύχτες της πόλης του φωτός.
Η θάλασσα, παντοκρατόρισσα, στέφει τη στεριά με μεγαλείο, την ευλογεί. Η ανάσα της γονιμοποιεί τα σπλάχνα της. Η Σαντορίνη αδιαφορεί για τον ουρανό και τα καμώματά του. Της αρκεί το υγρό χνώτο της θάλασσας. Με αυτό ρογιάζουν τα σταφύλια, με αυτό κοκκινίζουν οι ντομάτες, με αυτό νοστιμεύει η φάβα. Τα καρπουζάκια μια γροθιά, μα πεντανόστιμα.

       Η γη στη Σαντορίνη είναι ολιγαρκής. Της φθάνει λίγο νερό και άπλετο φως. Η θάλασσα είναι άπληστη. Δεν παύει να την απειλεί, δεν παύει να τη σφιχτοδένει, δεν παύει να την προκαλεί να βυθιστεί στη γαλήνη της βαθειάς σιωπής της. Πόσα δεν την κατηγορούσαν αυτή τη θάλασσα και πόσα δεν είχαν να λένε οι παλιοί ανάμεσα στα τραγούδια, πλάι στο κύμα! Ιστορίες τρομαχτικές για λάμιες και νεράιδες και  πειρατές κι αγίους και φαντάσματα για ρουφήχτρες και δυναμίτες και σεισμούς κι εκρήξεις, για βασιλοπούλες με καλόπαιδα κι αρχόντους με διακοναραίους. Ιστορίες ερωτικές, κουτσομπολιά που γίνονται τραγούδι κι οι μαντινάδες να σεργιανούν τα στενά, στις πόρτες της εκκλησιάς να δοξολογούν τον έρωτα. Κι ο έρωτας, βαρύς καημός, να σπρώχνει σε μπελάδες. Τα βαρελότα να σημαδεύουν τις μορφονιές, που λούφαζαν στης εκκλησιάς τη σκέπη την Ανάσταση. Και οι «απαγωγές» απαραίτητος προθάλαμος του υμέναιου, αξιόπρεπη λύση στην άπροικη κόρη, ατράνταχτη απόδειξη της σιγουριάς των όρκων, που αλάθευτα πολυβολούν οι νέοι τα κορίτσια.

Θυμάμαι κείνους τους Επιτάφιους, που βγαίνοντας στη γύρα ημέρευαν τον ουρανό. Θυμάμαι πώς ριγούσαν τρομαγμένοι κάθε που διάβαζε ο παπάς «και ρύσαι ημάς από λιμού, λοιμού, ΣΕΙΣΜΟΥ, ΚΑΤΑΠΟΝΤΙΣΜΟΥ» υπόμνηση στη μοίρα μας.
            Κάθε Ανάσταση, τέτοια ανάταση, τόση φωτοπλημμύρα! Ο «Λάζαρος» μάρτυρας του θείου δράματος, αποκαθηλώνεται για να τον γευθούμε μαζί με το αναστάσιμο σώμα Χριστού, τη μέρα όπου τα πάντα καταλύονται. Και όλο το Μέγα Σάββατο μια πάχνη ν’ αγκαλιάζει το χωριό, λιγωτική υπόσχεση πανδαισίας. Τα φουρνάκια να καπνίζουν τη βεβαιότητα της αθανασίας, ενώ η φύση ξετρελαμένη ν’ ανθοβολεί τα μωβ, τα κίτρινα, τα κόκκινα και τα γαλάζια μυριστικά, χρώματα έντονα στις απαλές πρώτες υποσχέσεις των αμπελιών μας.
Μέρες κυνηγιού, με τις «λίμνες» πανέτοιμες να συνάξουν τα διαβατάρικα, μέρες τρύγου με τον κάμπο να στενάζει από τον ιδρώτα των θνητών.
Μέρες αλωνίσματος, με τα ζώα να γυρνούν στα γεροχτισμένα αλώνια, με το λίχνισμα να υψώνεται, ξανθή βροχή, να χρυσώνει τις μαύρες πέτρες και τα ζώα ανακουφισμένα ν’ απολαμβάνουν το φρέσκο σανό.
Μέρες της ντομάτας με τα κοφίνια σε παράταξη, να πετροβολούν τα ζιζάνια τους τοίχους και οι νοικοκυρές να βάζουν τις φωνές -πιότερο από συνήθεια παρά από θυμό- έτσι κι αλλιώτικα θ’ ασβέστωναν το φράχτη.

Οι γυναίκες της Σαντορίνης είναι βασίλισσες! Δεν είναι τυχαίο πως τα παιδιά τα ξεχωρίζουν με τ’ όνομα της μάνας και όχι του κύρη τους. Οι γυναίκες είχαν τη δική τους ζωή. Κυριαρχούσαν στο σπίτι έχοντας την οικονομική διαχείριση της φαμελιάς. Οι γυναίκες είχαν την ισοτιμία και την περηφάνια των κατοίκων της θάλασσας. Την ώρα που στην ηπειρωτική Ελλάδα βαφτίζουν όλα τα παιδιά αποκλειστικά από το σόι του πατέρα, η μάνα στη Σαντορίνη έχει ατράνταχτο δικαίωμα πάνω στο πρώτο της παιδί, αν είναι κορίτσι.
Όπως παντού τίποτε δεν της χαρίστηκε. Η γυναίκα κατάκτησε αυτή την αξιόπρεπη θέση. Το εμπόριο και η ναυτιλία κρατούσαν τους άνδρες μακριά και πολλές φορές οι γυναίκες διαχειριζόντουσαν τεράστιες περιουσίες. Η ιστορική τους μνήμη ίσως να είχε περισώσει τις φανταχτερές εικόνες  από τις βενετσιάνες ρήγισσες, που αυτεξούσιες βασίλεψαν τον τόπο, την εποχή που οι τούρκοι κατακτητές της κυρίως Ελλάδας έκλειναν τις γυναίκες τους στο χαρέμι. Πάντως είναι γεγονός ότι το σπίτι του ανδρόγυνου ποτέ δεν ήταν το πατρικό και πως η νύφη δεν εξουσιαζόταν από καμιά πεθερά. Το νέο ζευγάρι είχε την ανεξαρτησία του ακόμη και στις φτωχότερες οικογένειες.
Δεν είναι λοιπόν παράξενο πως από τις πρώτες επιστημόνισσες της χώρας είναι σαντορινιά. Θυμάμαι μάλιστα τον πατέρα μου να διηγείται πως σα μαθεύτηκε ότι μια από τις πρώτες φοιτήτριες της Ιατρικής (η Μαρίκα Λιβέρη) ήταν από το χωριό μας, η συντηρητική κοινωνία αναστατώθηκε. «Μα πώς επιτρέπεις στην κόρη σου να πηγαίνει εκεί, μαζί με τόσους άνδρες και να μαθαίνει τόσες προστυχιές; Γιατί δεν την κάνεις δασκάλα;» συμβούλευαν τη μητέρα της. Γιατί ακόμη και για τη Σαντορίνη, η Ιατρική ήταν αντρίκιο προνόμιο, ενώ δεν υπήρχε τίποτε το επιλήψιμο στο επάγγελμα της μαμής, της νοσοκόμας ή της δασκάλας.
Όμως να μην είμαστε άδικοι. Τα κορίτσια στη Σαντορίνη, της αστικής τάξης φυσικά, μπορούσαν να μορφωθούν, έστω και αν δε χρειαζόταν να ασκήσουν κάποιο επάγγελμα. Μάθαιναν το στοιχειώδες για την εποχή πιάνο, τα γαλλικά και στη ζωγραφική αναδείχθηκαν πολλά ταλέντα. Όμως κα τα κορίτσια της εργατικής τάξης δεν έμεναν άπραγα. Από μικρά ξενοδούλευαν και είχαν για πρώτο μέλημα το να δημιουργήσουν σιγά σιγά την προίκα τους. Και αυτή η προίκα μπορούσε να περιλαμβάνει κεντίδια πιο καλοδουλεμένα και από της κυράς της, γιατί ήταν πλεγμένα με αγάπη και προσδοκία.
            Η Σαντορινιά έχει μιαν έμφυτη καλαισθησία! Άλλωστε και τα μελιτίνια μας τι άλλο είναι, έξω από μιαν επίδειξη εφήμερης δόξας της λεπτοδουλειάς πάνω στο ζυμάρι; Γύρω από το φουρνάκι συνάζεται αδελφωμένος ο γυναικείος πληθυσμός. Πότε στο σπίτι της μιας και πότε στης άλλης, ανάμεσα στη ζύμη και τον πλάστη αντάλλαζαν απόψεις κι εμπειρίες και κουτσομπολιά. Γιατί όχι; Τα κουτσομπολιά είναι θαυμάσιο ψυχιατρικό φάρμακο. Κοινολογώντας τα στραβά του διπλανού, κάνεις τα στραβά μάτια στα δικά σου κουσούρια κι ημερεύεις.
Όμως όλοι σύντρεχαν τον καθένα, στην κάθε ανάγκη για λύπη ή σε χαρά. Όλοι εύκολα πρόσφεραν, από συνταγές γλυκών μέχρι λουλούδια. Όσο λιγοστό είναι το νερό τόσο λουλουδιασμένες είναι οι αυλές. Τα βασιλικά απαραίτητα, όπως κι ο δυόσμος και όλα τα χρήσιμα για την κουζίνα βότανα. Τα δέντρα συνήθως καταδικάζονται σε θάνατο μόλις πάρουν πολύ πάνω τους. Τούτο σημαίνει πως βρήκαν τη στέρνα και είναι σα να μας ρουφούν το αίμα της καρδιάς μας.
           Συνάξεις φεμινιστικές  γίνονταν και στις εκκλησιές. Κάθε άγιος πρέπει νάχει κατακάθαρο το σπιτικό του και μιας και οι αγγελικές φτερούγες δεν επαρκούν, τα γυναίκια χέρια αναλαμβάνουν τους αγίους κάτω από την προστασία τους, τις πιο πολλές φορές με ανταλλάγματα. Η σχέση των ανθρώπων της Σαντορίνης με τους αγίους είναι καθαρά σωματική. Δεν τους θεωρούν άψυχα φαντάσματα, μα ανθρώπους ζεστούς και πολύ δικούς μας.
Ήταν λοιπόν πολύ φυσική η κίνηση, που έκανε η Ουρανία Συρίγου, στον άγιο Ευθύμιο του Μεγάλου χωριού, να βουτήξει το δάχτυλό της στο καντήλι και ν’ αλείψει τα μάτια του αρχάγγελου Μιχαήλ, γιατί της φάνηκαν πονεμένα. Και οπωσδήποτε ο αρχάγγελος με τόσες ζωές που είχε κόψει, λογικό ήταν να έχει πονεμένα μάτια, όμως παράλογο ήταν ότι επακολούθησε. Περνώντας μια γριά το δειλινό, είδε τα μάτια του αγγέλου να γυαλίζουν στο μισοσκόταδο, ενώ δυο χοντρές σταγόνες κυλούσαν στα μάγουλά του.
-Θαύμα, θαύμα! Φώναξε η γριά κι αμέσως όλο το χωριό συνάχτηκε να κάνει ολονυχτία πιστεύοντας ότι έφθασε η συντέλεια του κόσμου. Και φυσικά η μικρή Ουρανία δε μπορούσε ν ομολογήσει ότι εκείνη έκανε τον αρχάγγελο να κλαίει. Άλλωστε ο Αρχάγγελος σάμπως να της χαμογελούσε συνωμοτικά, ανάμεσα στα δάκρυά του.

 Η θρησκευτικότητα των σαντορινιών είναι παγανιστική. Είμαστε χριστιανοί ειδωλολάτρες.
             Η Παναγιά μας δεν είναι η απρόσωπη και μακρινή μητέρα του θεανθρώπου, μα η παρηγοριά, τ’ αποκούμπι μας. Η αγάπη μας, η καλή μας γειτόνισσα. Μπαινοβγαίνει στις αυλές, σεργιανίζει στα σοκάκια, μαυροφορεί και λαμπροστολίζεται. Το βλέμμα της που μας ακολουθεί παντού, ακουμπά πάνω μας σα χάδι, δε μας τρομοκρατεί, όπως το άγρυπνο μάτι του Παντογνώστη. Κρατά στην αγκαλιά της το Χριστό και ξέρουμε ότι σίγουρα, μ’ ένα σφίξιμο του χεριού στο μικρό του ποδαράκι θα τον πείσει για όσα της ζητάμε. Πίσω της τ’ αγοράκια, ολάκερες γενιές έκαναν τις σκανταλιές τους την ώρα που ο παπάς πρόβαλε στην Ωραία πύλη κι Αυτή ποτέ δεν τα τιμώρησε, σαν αυστηρή δασκάλα. Μήπως κι Αυτή δεν ήταν σκανταλιάρα; Τη βρήκαν μεσοπέλαγα να φέγγει σα φεγγάρι, Πράματα και θάματα ιστορούν. Πως δήθεν κάθε βράδυ ξεπόρτιζε από την εκκλησιά των αγίων Αναργύρων, που την είχαν ακουμπήσει ευλαβικά οι  πατεράδες μας, μέχρι ν’ αποφασίσουν τι να το κάνουν τέτοιο θαυμαστό εικόνισμα. Μα κείνη δεν αγαπούσε τα ψηλά. Προτίμησε τη γούβα, όπως  άλλωστε κι οι πρόγονοί μας, πούχτισαν το χωριό στη ρεματιά, σαν αμπελιά στο λάκκο της, μη μας σαρώσει ο άνεμος, μη μας ζυγώνουν πειρατές. Κι ο άνεμος μας σάρωσε κι οι πειρατές μας πήραν. Κι υψώσαμε κεφάλι κόντρα στον καιρό κόντρα στους οιωνούς της Ιστορίας, κόντρα στις εμπειρίες των πατεράδων μας.
Θυμάμαι το μεσημέρι, ώρα ιερή, ώρα φαγητού να σημαίνει ο Προφήτης και η φωνή του ν’ απλώνεται στον κάμπο, να φθάνει ως το πέλαγο, φωνή σεβαστική, προστάζει την ανάπαυση,  να κουρνιάσουμε στον ίσκιο, να γευτούμε το προσφάι και ν’ απλώσουμε το κορμί στης γης το κλινάρι.

Η γη στη Σαντορίνη τόσο πολύτιμη, που στους νεκρούς προσφέρεται μόνο σαν καθαγιασμένη σποδός. Ο νεκρός δεν έχει ανάγκη από χώμα. Το χώμα στη Σαντορίνη είναι πηγή ζωής. Χώμα πλούσιο κι αφράτο, άνυδρο κι όμως τόσο παραγωγικό, εύπλαστο κι όμως ανθεκτικό, γίνεται σπίτι ή εκκλησιά, υπόσκαφο ή στέρνα, φρούριο ή παλάτι, ανάλογα με τις πεθυμιές μας. Το χώμα μας αλαφρό κι όμως αδιαπέραστο μετακόμισε στην Αίγυπτο για να στηρίξει το μεγάλο κανάλι του Σουέζ, ευλύγιστο κι όμως άφθαρτο διατήρησε ευλαβικά τις μνήμες των προπατόρων στ’ Ακρωτήρι που στάθηκε το σάβανό τους.
Το χώμα μας, σαν κάθε χώμα είναι ανθρωποφάγο. Για να βλαστήσει πρέπει να ποτίζεται με ιδρώτα, αίμα και δάκρυ. Και η Σαντορίνη είναι η γη της οδύνης και της εγκαρτέρησης. Λένε πως η Σαντορίνη είναι η χώρα των γαιδάρων, πως έχει δηλαδή πιο πολλούς γαιδάρους από ανθρώπους. Φήμες της τουριστικής προπαγάνδας!

Κάποτε η Σαντορίνη είχε πολλά ζώα, τουλάχιστον περισσότερα από αυτοκίνητα. Και ήταν η εποχή που τα ζώα δε χρειαζόντουσαν άδεια για να σεργιανίσουν τα στενά των Φηρών και τα σκαλιά για το γυαλό ήταν χρυσαφένια από την καβαλίνα. Τότε οι αγωγιάτες δε φορούσαν μήτε στολή, μήτε παπούτσια κι ούτε τα γαϊδούρια είχαν  φανταχτερά κουδουνάκια. Ήταν η εποχή, που μετά δωδεκάωρο ταξίδι με τον σκυλοπνίχτη της αγόνου, το «Δέσποινα» ή «Παντελής», έπρεπε να μπεις στη βάρκα μες τ’ αγιάζι και τη βροχή, εξουθενωμένος από το ταξίδι και να πετύχεις τετράποδο να σ’ ανεβάσει στην πρωτεύουσα κι αν ήσουν τυχερός να πάρεις το λεωφορείο για το χωριό σου. Αν όλα αυτά τα συνοδεύσεις με τα μωρά, που κλαίνε και τις βαλίτζες που συχνά αυτοκτονούσαν μεσοπέλαγα απ’ τη απελπισιά, θάχεις μια πλήρη ρομαντική εικόνα του παρελθόντος. Ήταν τότε που η Σαντορίνη ήταν μπανάλ νησί. Ντρεπόσουν να ομολογήσεις την καταγωγή σου απ’ το νησί της ελαφρόπετρας και της φάβας, συνώνυμου του κουτόχορτου. Βέβαια ήταν η εποχή προ των «Πανθέων» που μας διαφήμισαν στο πανελλήνιο σαν το προσφορότερο πεδίον εξωσυζυγικής δράσης. Εκείνη την εποχή, αν έλεγες πως είσαι από τη Σαντορίνη σε κοίταγαν με ύφος συνενοχής. Μα οι Πανθέοι μπόρα ήταν και πέρασε. Τώρα παγκόσμια πια γινόμαστε αντικείμενα θαυμασμού μόλις δηλώσουμε τη Σαντορίνη σαν τόπο προέλευσης. Τα θαυμαστικά επιφωνήματα δίνουν και παίρνουν, λες και τους λες ότι προέρχεσαι κατ’ ευθείαν μες απ΄ τον κήπο της Εδέμ.

Η Σαντορίνη όμως ποτέ δεν ήταν παράδεισος. Αντίθετα είναι ο τόπος ο πιο κοντινός με αυτό που φανταζόμαστε για κόλαση. Δε μπορεί κανείς να ξεχάσει τα κοφίνια στα Λουβιάρικα, τα μισότυφλα απ’ το Τράχωμα παιδιά, τις ξεσπιτωμένες κοπέλες, τα ξενιτεμένα αγόρια, τους ανθρώπους, που ως χθες ζούσαν σαν δουλοπάροικοι μη κατέχοντας σπιθαμή γης. Οι ώρες του σεισμού δεν ξεχνιούνται εύκολα από όσους τις έζησαν. Στιγμές ανασφάλειας, στιγμές της εγκατάλειψης. Λες και τούτη η γόνιμη γη κουράστηκε ν’ ανθοφορεί για το χατίρι μας κι έγινε κακότροπη, αυτή που την ξέραμε καλόβολη και σπλαχνική. Θαρρείς και η θάλασσα, που μας άνοιγε τις πόρτες του κόσμου ολάκερου βάλθηκε να καταπιεί τούτη την φλούδα της στεριάς, που μένει ανυπόταχτη στην παντοδυναμία της. Θαρρείς κι ο ουρανός αρπαχτικό πουλί, με νύχια και με δόντια κατασπάραζε τα σπίτια και τις εκκλησιές, τα έργα που με τόσο κόπο οι γενιές ύψωσαν κατάντικρυ στο χρόνο.
Ο σεισμός δεν άνοιξε μόνο ρήγματα. Γεφύρωσε τις κοινωνικές ομάδες.  Ο τρόμος της ολιγαρχίας μπροστά στην απειλή ανάγκασε τους αρχόντους να ξεπουλήσουν όσο κι όσο τις περιουσίες, που πίστευαν πια άχρηστες. Κι επιτέλους οι άκληροι απόκτησαν δική τους ευλογημένη γη. Ο σεισμός έκανε τη γενιά των ανθρώπων που έμειναν στο νησί σοφότερη. Τη δίδαξε να ζει με απόλαυση την κάθε μέρα, την έμαθε να μετρά σωστά τις ανθρώπινες δυνατότητες, να διαισθάνεται τα όριά της, να σέβεται όσα βρήκε, να πιστεύει σε όσα δε μπορεί να ερμηνεύσει.

Η Σαντορίνη τώρα αλλάζει, μεταμορφώνεται. Είναι πια μια σκηνοθετημένη παράσταση στον εμπορικό μας κόσμο. Πασχίζει να ταυτισθεί με τα άλλα τουριστικά νησιά. Τα μπαρ και τα ρεστοράν πανομοιότυπα αντίγραφα των ανάλογων μαγαζιών της Ύδρας, της Μυκόνου και της Ρόδου. Τα εξωτικά κοκτέιλ έχουν την ίδια γεύση. Μπορείς να βρεις γνήσια γαλλικά κρουασάν, αμερικάνικο καφέ κι εσπρέσο, πίτσες και χάμπουργκερ και χοτ ντογκ. Δεν υπάρχουν πια μικρομάγαζα για την εξυπηρέτηση των ντόπιων. Τα καλοκαίρια που το νησί εποικίζεται με ιλιγγιώδη ρυθμό ανοίγουν τα μαγαζιά για τους ξένους. Τα κρουαζιερόπλοια με διεθνή πελατεία σταματούν να ξεφορτώσουν τους πολύχρωμους ξένους κι απ’ το στερνό τους δολάριο. Χρυσαφικά βαρύτιμα και κορδελλάκια της πεντάρας, όλα επένδυση των αναμνήσεων. Οι μ’αντρες των ζώων γίναν χορευτικά κέντρα και η αξία της γης ανέβηκε σε δυσβάσταγα επίπεδα. Η γόνιμη γη εγκαταλείφθηκε. Τ’ αμπέλια, τα φυτεμένα από τους προγόνους έγιναν χέρσα οικόπεδα. Τα πάντα άλλαξαν τιμή. Δε μετράει πια η συναισθηματική ή αισθητική αξία ενός πράγματος. Παντού μετράει το «πόσο πάει».
Οι δρόμοι γέμισαν μισόγυμνους ανθρώπους. Η αισθητική μας διαβρώνεται. Νιώθουμε την ανάγκη να μιμηθούμε τους πολλούς, να ταυτισθούμε με το πλήθος. Χάνουμε τον αυτοσεβασμό μας. Μεταμορφωνόμαστε όλο και πιο γοργά σε μαινόμενους ιερείς μιας ηδονιστικής θρησκείας.
Τα παιδιά μαθαίνουν από σχολιαρούδια να καμακώνουν το χρυσό ψάρι του Βορά. Καμαρώνουν για τις ερωτικές τους επιδόσεις. Γυμνώνουν την καρδιά τους από τη μαγεία του έρωτα για το χατίρι μιας εύκολης πρόσκαιρης ικανοποίησης. Ξέχασαν τη γλώσσα μας.   Μιλούν ακόμη και μεταξύ τους ξενικά σε μιαν αυτοσχέδια γλώσσα μορφασμών και κινήσεων κλέβοντας λέξεις απ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου. Λες και βρίσκεσαι στη Βαβέλ.
Οι εκκλησιές τις Κυριακές μάταια προσμένουν τους πιστούς να χορτάσουν τη δίψα τους  για προσευχή. Όλοι ξενυχτισμένοι στις απολαύσεις, βλαστημούν τις καμπάνες που τους ξυπνούν  τόσο πρωί. Αυτές τις υπέροχες σαντορινιές καμπάνες που θαρρείς ραμφίζουν τις έγνοιες μας, ανασαίνουν, σφύζουν, καμπάνες που σπάζουν τους ήχους σα ρόδι, να πλημμυρίσουν τ’ αυτιά ζουμερή ευτυχία. Αυτές οι καμπάνες είναι πια ανεπιθύμητες σαν πραγματικότητα, χρήσιμες μόνο σαν υπόκρουση σε κάποιο διαφημιστικό φιλμ.
Τα  που άλλοτε ήταν τόπος τιμής του κάθε αγίου, που  με δυο κόμπους ντομάτα, δυο μάτια ελιές, μια φούχτα φάβα και ποτάμι κρασί βολτάριζε αγκαλιά με τους ανθρώπους και γευόταν κι ευφραινόταν τη ματαιότητα των εγκοσμίων, τα ίδια τώρα πανηγύρια γίναν επιχειρήσεις τουριστικής ατραξιόν. Και η φιλοξενία εξατμίστηκε μόλις τα κέρδος βάρυνε τα χέρια. Το τσαμπί το σταφύλι και το ποτήρι το νερό, που άλλοτε πρόθυμα πρόσφεραν σε κάθε περαστικό, πλούσιο ή διακονιάρη, τώρα το μοσχοπουλούν σε εξωφρενικές τιμές. Και ας θυμηθείς πως κάποτε η κάμαρη του ξένου ήταν πρώτη και καλύτερη σε κάθε σπιτικό, πως τότε που το φαί ήταν μετρημένο, πάντα περίσσευε για τον ξένο, πως άνθρωπος δεν έβγαινε ατρατάριστος και από το πιο ταπεινό καλύβι, πως η φιλοξενία ήταν για τους σαντορινιούς δείγμα ανθρωπιάς και μεγαλείου.

Όλοι θα ξέρουν το ανέκδοτο με το μικρότερο από τα πολλά παιδιά που βιάστηκε ν’ αποκριθεί στη φιλοφρόνηση του καλεσμένου.
-Πρώτη φορά έφαγα τόσο καλά!!
-Μα και μεις το ίδιο!! εισπράττοντας τις συνηθισμένες υποτραπέζιες τσιμπιές της μητρικής αυστηρότητας.
         Γιατί τότε που μοιράζονταν τη μπουκιά, όλοι ένιωθαν άρχοντες προσφέροντας, ενώ σήμερα κανείς με όσα κι αν κατέχει δε σκέφτεται πως είναι αρκετά.
          Η τηλεόραση μας άνοιξε τα μάτια σε μιαν άλλη ζωή γεμάτη πολυτέλεια και ευκολία, όπου κάθε μέσον για την απόκτηση αγαθών φαίνεται θεμιτό και ο τουρισμός έκανε αυτή την κάλπικη πραγματικότητα προσιτή.
Τα παιδιά μας σταμάτησαν να φεύγουν από το νησί, μα κι έπαψαν να ζητούν να σπουδάσουν, μιας και η μόρφωση δεν τους προσφέρει υλικά κέρδη. Το νησί, που μέσα από τη φτώχια έπλασε μορφές της πανελλήνιας νόησης, τώρα κάθε καλοκαίρι εισάγει τέχνη και τεχνολογία για να τα πουλήσει στο παζάρι του τουρισμού. Τα ήθη χαλάρωσαν επικίνδυνα. Λένε πως οι διακοπές πρέπει ν’ απελευθερώνουν τον άνθρωπο από τους διάφορους πειθαναγκασμούς και αφού η ασυδοσία είναι προσοδοφόρος γιατί να μη την ανεχθούμε;

Όμως υπάρχουν πράγματα  περ’ από κάθε συναλλαγή. Υπάρχει το επίμονο βούισμα του αγέρα στα απόκρημνα βουνά, τ’ αγκίστρωμα της αμπελιάς στην ξερολιθιά. Υπάρχουν τα οργισμένα βράχια και τ’ ανθεκτικά ακρογιάλια, οι ατέλειωτες επιδρομές των κυμάτων και η προκλητική λάμψη του ουρανού. Υπάρχουν τα μηνύματα, που ακόμη δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί, γνέματα χαμένα στη σκιά του χρόνου, που σπαρταρούν σαν πουλιά στην ξώβεργα, ανυπόμονα να μας αγγίξουν. Υπάρχει η Ψυχή της Σαντορίνης.

Το ίδιο το νησί είναι ανοιχτό βιβλίο που διδάσκει τη ματαιότητα κάθε υλικής παντοδυναμίας. Τα ερείπια του Ακρωτηριού είναι μια υπενθύμιση. Ένας θαυμάσια οργανωμένος κόσμος σκεπάστηκε από την οργή της γης. Στο βράχο του Μέσα Βουνού χαραγμένα ανεξίτηλα δυσνόητα μηνύματα  μιας άλλης εποχής, που διάβηκε ανεπίστροφα. Στη Θηρασιά, στη Ρίβα, οι ψαράδες μαρτυρούν πως με το γυαλί ξεχωρίζουν μώλους και σπίτια στην καλοκαιριά, ενώ σε ορυχείο ανέτειλε η παλαιολιθική μαρτυρία. Οι Γουλάδες σε κάθε χωριό, που προκλητικά υψώνουν το ανάστημα μιλούν για περασμένα μεγαλεία, ενώ οι βυζαντινές εκκλησιές κατάφεραν να επιζήσουν χάρη στη βαθειά θρησκευτικότητα που προκαλεί ο κίνδυνος.
Τούτο το νησί, που πλέει σαν καρυδότσουφλο στην πλατειά θάλασσα κάτω από έναν ανελέητο ήλιο, έχει ζήσει τόσους αιώνες και θα ζει και όταν ο τουρισμός θα έχει πεθάνει. Οι μνήμες των ανθρώπων που κουρνιάζουν στη σκιά τρεμοπαίζουν ανυπόμονες να βγουν στο  άπλετο φως να μας συνετίσουν. Η γη βογγά έτοιμη να φανερώσει τα μυστικά της την ώρα που λατρεύουμε τα κέρδη μας.

Προσέξτε! Στήνουμε τα νεκροταφεία μας στο φρύδι της Καλντέρας για να ξορκίσουμε τον κίνδυνο. Οι νεκροί ανάλαβαν το χρέος να κρατούν αντιστήλιο στη μοίρα μας. Όμως ο καιρός κυλά ασταμάτητα. Όσο κι αν κρατάς την αναπνοή σου δε θα ξεφύγεις. Ασυγκράτητος θα σε συντρίψει. Το τσόφλι κάποτε θα ξανασπάσει και η καυτή πληγή θα ξεχύσει ξανά το μαύρο δάκρυ της στο αμέτρητο βάθος των χαλκοπράσινων νερών.
Τίποτε το ανεπανάληπτο σε αυτό τον τόπο. Κάθε βράδυ το δειλινό αργοπορεί πάνω απ’ το νησί σα φιλάρεσκη γυναίκα που παίρνει πόζες μπροστά στον καθρέφτη της. Τα χρώματα σταματούν να διαχέονται για να φυλακιστούν στους αρπαχτικούς φακούς που τα στοχεύουν. Οι περαστικοί σφιχτοδένουν τις στιγμές με χρώματα, πασχίζουν ν’ ακινητοποιήσουν το ηφαίστειο με φόντο το πορτοκάλι του ήλιου και τη σκιά του καραβιού που χαράζει τη θάλασσα. Ο χρόνος χαμογελά ειρωνικά περ’ απ’ τον ορίζοντα. Αναρωτιέμαι πώς θα βαφτίσουν την εποχή μας οι γενιές που θάρθουν; Ή μήπως δε θαρθούν; Ίσως και νάμαστε εμείς η γενιά της απώλειας.

Όμως όχι. Στη Σαντορίνη απάντησα μόλις πέρσι, ένα ζευγάρι, που για μένα θάπρεπε νάταν οι πρωτόπλαστοι της γενιάς του ηφαιστείου. Άνθρωποι δεμένοι με τη γη τους και τα ζωντανά, χαίρονται τόσο παθιασμένα την κάθε στιγμή της ζήσης τους, αγαπιούνται παράφορα, δεμένοι με τη φυσική έλξη ισόβια, όπως εμείς μένουμε αναγκαστικά κολλημένοι στη γη χάρη στη βαρύτητα. Τι ενθουσιασμός για τη μέρα, την κάθε μέρα! Ήμουν τυχερή! Μπροστά σ’ ένα ποτήρι καλό σπιτικό σαντορινιό κρασί, ξανανακάλυψα φέτος στη Σαντορίνη, τ’ αληθινό της πρόσωπο στα μάτια των κατοίκων της.
Φοβάμαι πως τώρα οι εποχές θα γίνουν μια εναλλαγή τουριστικών περιόδων και τίποτε άλλο. Φοβάμαι, τρέμω μήπως διαβρωθεί ο πολιτισμός, που τόσες γενιές με κόπο μόρφωσαν στις ψυχές των κατοίκων αυτού του τόπου.
Η Σαντορίνη πρέπει να διδάξει τους ξένους. Είναι παράλογο να προσπαθεί να τους μιμηθεί! Στη Σαντορίνη δε ζουν άξεστοι χωριάτες. Ποτέ δεν έζησαν. Οι σαντορινιοί είναι σοφοί από την κούνια τους. Τους άγγιξεν η Μοίρα.
Γιαυτό ελπίζω. Η Σαντορίνη μου είναι στοιχιό. Είναι το Γιούσουρι. Όσο κι αν παλεύουμε να το ξεριζώσουμε, τόσο θα επιζεί και θα δυναμώνει. Γιατί η Σαντορίνη δεν είναι τόπος γεωγραφικός. Ανήκει στη χώρα των θρύλων. Έχει γίνει ένα με το όραμα της Ατλαντίδας. Είναι κι αυτή ένας Παράδεισος. Κι έτσι θα ζήσει στις ανθρώπινες εποχές. Ότι χαρτογραφείται στις ανθρώπινες καρδιές υπάρχει πέρα από τον θάνατο.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου



Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2012

Η "ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΘΑΙΝΕΙ", Η "ΥΓΕΙΑ ΠΕΘΑΙΝΕΙ"....




Υγειονομική «ύβρις» στο πολυτραυματισμένο σώμα
του μεγάλου εκλιπόντος….
            Λίγο πριν ο Θόδωρος Αγγελόπουλος μπει στη βάρκα να διαβεί την Αχερουσία Λίμνη με το χρυσό νόμισμα στο στόμα, ένιοι σύγχρονοι «Έλληνες» λειτουργοί της Υγείας (δηλονότι το επίσημο ή ημιεπίσημο Ελληνικό κράτος) στα χέρια των οποίων έλαχε να πέσει το πολυτραυματισμένο σώμα του μεγάλου Έλληνα, διέπραξαν την υστάτη «ύβριν» με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου («δυσσεβίας μεν ύβρις τέκος» Αισχύλ. Ευμ.534)
            Κατ΄ αρχήν η …βάσκανος μοίρα το έφερε, ώστε το διερχόμενο ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ (υπό επίσχεση εργασίας ευρισκόμενο από μηνών!!...) να μη παραλαμβάνει τον ημιθανή Θόδωρο Αγγελόπουλο ή γιατί λέει δεν είχε εντολή (!!!) ή ακόμη γιατί οι προστρέξαντες αρωγοί του δεν είχαν εμπιστοσύνη στην Κρατική βοήθεια... Και βεβαίως δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στην κορυφή της ιεραρχίας του Κρατικού αυτού φορέα (ΕΚΑΒ) έχουν διοριστεί κάποια υπολειπόμενα του «βαθέος» Πασόκ, από εκείνους που κατάντησαν το πάλαι ποτέ ελπιδοφόρο ΕΣΥ,   θλιβερό τιμωρό του άτυχου και υγειονομικά χειμαζόμενου έλληνα πολίτη. Ούτε ο μεγάλος Θόδωρος Αγγελόπουλος γλίτωσε από αυτή την κατάντια του Εθνικού Συστήματος Υγείας…
            Στην τραγική συνέχεια και πάλι η …βάσκανος μοίρα το έφερε, ώστε ο πολυτραυματίας αντί να μεταφερθεί στα πλησίον μεγάλα κρατικά Νοσοκομεία («ΤΖΑΝΕΙΟ» ή «ΚΡΑΤΙΚΟ ΝΙΚΑΙΑΣ»), προσήχθη σε Ιδιωτικό (εμπορικό ) Νοσηλευτήριο (!!!).  Και εδώ δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι στην κορυφή της ιεραρχίας του χειρουργικού τιμ που τον παρέλαβε, είναι κάποιοι υπερήλικες σχεδόν ογδοηκοντούτηδες απόστρατοι του Δημοσίου χειρουργοί (ο καθείς καταλαβαίνει τι σημαίνει αυτό για την ειδικότητα αυτή) που μάλιστα έχουν και στο «ενεργητικό» τους κάποιες προ 30ετίας παλιές ιστορίες, με μεταμόσχευση ακατάλληλου νεφρού σε ατυχή ελληνίδα που κατέληξε κακήν κακώς…
            Αυτή είναι η σύγχρονη Ελλάδα. Η «Ελλάδα που πεθαίνει», όπως προφητικά ιστόρισε το έτος 1995 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, δια στόματος του άλλου μεγάλου Θανάση Βέγγου στη ταινία «Το βλέμμα του Οδυσσέα»… Αυτή είναι και η σύγχρονη Υγεία. Η «Υγεία που πεθαίνει», αυτή που προσφέρουν σήμερα οι διάφοροι υποτελείς των «Τροϊκανών» και ΔΝΤ αφεντικών τους, Λοβέρδοι και Κουτρομάνηδες που δεν έχει τραγικό αντίκτυπο μόνο στον απλό έλληνα πολίτη, αλλά είναι ασέβεια και «ύβρις» στον άνθρωπο τον μεγάλο θεό του Κινηματογράφου που δόξασε την Ελλάδα στα πέρατα του κόσμου.

 Σωτήρης Χ. Σωτηρόπουλος*
Ένας «εν συγχύσει αριστερός πολίτης»,
(όπως έλεγε συχνά ο μεγάλος ταξιδιώτης) 

*Ιατρός, εκδότης του ιστορικού-λαογραφικού περιοδικού «ΔΙΒΡΗ»
και πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ»


Τρίτη, 24 Ιανουαρίου 2012

Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2012

ΟΙ "ΑΘΛΙΟΙ" ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ...


Οι «Άθλιοι» της Υγείας, 
… ο μύθος του χτυπήματος
του «δράκου» της πολυφαρμακίας 
και του «θαυματοποιού» ΕΟΠΥ!...

           
Γράφει ο Σωτήρης Σωτηρόπουλος*
            Δανείστηκα την προεξάρχουσα λέξη του τίτλου από το παγκόσμιο λογοτεχνικό αριστούργημα του Βίκτωρος Ουγκώ «Οι Άθλιοι» (των Παρισίων) αλλά και του δικού μας μεγάλου πεζογράφου Ιωάννη Κονδυλάκη «οι άθλιοι την Αθηνών», μόνο και μόνο για να δώσω έμφαση στο γραπτό μου και να προσελκύσω την προσοχή του αναγνώστη. Γιατί εκείνοι οι «Άθλιοι» είχαν αγνή ψυχή, είχαν πόνο και φιλότιμο, είχαν ανθρωπιά και σεβασμό στις ηθικές αξίες που διαχρονικά μας πότισαν, μας γαλούχησαν με πανανθρώπινες δημοκρατικές  ιδέες και απαντοχές…
            Οι σημερινοί «Άθλιοι» της Υγείας που με την φτωχή μου γραφίδα θα αποτυπώσω στα επόμενα, είναι εκείνοι που καθημερινά εγκληματούν εις βάρος της υγείας του άτυχου συνέλληνα, είναι εκείνοι που εν 21ω αιώνι  αυθαιρετούν ασύδοτα και παίζουν επικίνδυνα παιχνίδια  στις πλάτες του χειμαζόμενου άρρωστου πολίτη, είναι εκείνοι που ψευδολογούν ασύστολα και κοροϊδεύουν, είναι τέλος εκείνοι που ως μίσθαρνα όργανα της ΔΝΤ και «Τροϊκανής» λαίλαπας του στερούν το πολυτιμότερο αγαθό που είναι η «υγειά» τους…
            Πριν ένα και πλέον έτος έγραψα ένα άλλο σχετικό κείμενο με τίτλο «Η άθλια συνταγογραφία - Oι γιατροί του ΙΚΑ-«πρωταθλητές» της κομπίνας και η άφατη υποκρισία των Παπανδρέου – Λοβέρδου - Κουτρουμάνη…» (βλ.http://sotirissotiropoulos.blogspot.com/2010/11/blog-post_05.html), όπου περιέγραψα το  θλιβερό φαινόμενο της πολυφαρμακίας, την «ιστορική» διαδρομή του (κυρίως τους φταίχτες)  και τις συνέπειες που προκαλεί. Εκεί διεκτραγωδώ με στοιχεία, παλιές αμαρτίες των υπεύθυνων της Πολιτείας από την σκοπιά και την εμπειρία που απόκτησα με τις κατά καιρούς ιδιότητές μου που παραθέτω (κατ΄ ανάγκην) στο τέλος του κειμένου.
            Όμως στο παρόν σημείωμα, θα προσπαθήσω όσο συνοπτικά μπορώ, να πω δυο λόγια για τα σημερινά τεκταινόμενα στο ευαίσθητο χώρο της Υγείας, γιατί πλέον έχουμε φτάσει κατά το κοινώς λεγόμενο «στον πάτο του βαρελιού», για να μη πω ότι έχει τρυπήσει και αυτός ο πάτος… Και εξηγούμαι.
            Το τι συμβαίνει στον τομέα της παρεχόμενης Νοσοκομειακής περίθαλψης σήμερα, δεν θα κομίσω γλαύκαν εις Αθήνας, αφού μπορεί ο καθένας να το νοιώσει (δεν το εύχομαι) σε κάθε επίσκεψή του στα νοσοκομεία μας και δεν έχομε χρείαν άλλων μαρτύρων… Εκεί που   θέλω να επικεντρώσω είναι σε δύο σοβαρά και επίκαιρα θέματα, αυτό του δήθεν χτυπήματος της πολυφαρμακίας και του νεοπαγούς όρου ΕΟΠΥ (Εθνικός Οργανισμός Πρωτοβάθμιας Υγείας), ως θεσπισθέντος (δήθεν) να φέρει την κοσμογονία στον τομέα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Και να αποκαλύψω εν ολίγοις την υποκρισία, την κουτοπονηριά και εν τέλει την αναλγησία των εξουσιαστών μας, σημερινών «Αθλίων» της Υγείας. 
           Και οι εξουσιαστές μας σήμερα στο χώρο της Υγείας είναι ο επί της Υγείας Υπουργός Λοβέρδος (ο λαλίστατος και αποκληθείς «κύριος ¨δεν υπάρχει σάλι層) και ο πρώην μεγαλοσυνδικαλιστής ως Υπουργός Εργασίας Κουτρουμάνης, τεχθείς εις τον δοκιμαστικό σωλήνα των Τηλεκαναλιών… Και φυσικά όλοι οι προηγούμενοι (κάποιοι διάττοντες Μόσιαλοι κλπ) και βεβαίως οι παρατρεχάμενοι δορυφόροι τους. 

Πως (δεν) «χτυπήθηκε» στην ουσία ο δράκος της πολυφαρμακίας
            Το ότι η χώρα μας, όλες τις προηγούμενες δεκαετίες έχει καταρρίψει το θλιβερό ρεκόρ της πολυφαρμακίας είναι γεγονός αναμφισβήτητο (σχετικά γράφω στο άνω αναφερθέν άρθρο μου). Όμως, σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα εικονική πραγματικότητα που μας παρουσιάζουν με χίλια δυο τερτίπια  οι επίσημοι (σε πλήρη  υποτέλεια στους «Τροϊκανούς» αφέντες τους) κυβερνητικοί εκπρόσωποι στο χώρο της Υγείας, σερβίρουν ασύστολα ψεύδη στον χειμαζόμενο πολίτη, τον παραπλανούν αλλά το χειρότερο παράλληλα του στερούν το απαραίτητο φάρμακό τους. 
            Καθημερινά μας βομβαρδίζουν από τα ΜΜΕ ότι πλέον  κτυπήθηκε ο δράκος της πολυφαρμακίας, ότι οι δαπάνες για την φαρμακευτική περίθαλψη στους Έλληνες έπεσαν κατακόρυφα, ότι ανακάλυψαν κομπίνες στην προμήθεια των φαρμάκων (που πράγματι είναι γεγονός) και τώρα με τον ηλεκτρονικό τρόπο διαγωνισμών επιτυγχάνονται 80-90% (sic!) εκπτώσεις, ότι δήθεν «πιάσανε» τα πιράνχας (πόσες φορές το έχουμε ακούσει, εσείς τα είδατε;) ότι, ότι, ότι… Λοιπόν, πράγματι οι υπέρογκες φαρμακευτικές δαπάνες (απότοκες της επαχθούς πολυφαρμακίας) μειώθηκαν δραστικά τον τελευταίο χρόνο. Αλλά γιατί μειώθηκαν; Ας πούμε τους πραγματικούς λόγους.
            Πρώτον:   Η ανεπάρκεια της παρεχόμενης ιατρικής περίθαλψης (έλλειψη γιατρών, ταλαιπωρία σε ουρές στο ΙΚΑ και τα άλλα Ταμεία) αναγκάζουν τον άρρωστο, αν έχει τη δυνατότητα, να αγοράσει από την τσέπη  του το φάρμακο από το ράφι του φαρμακοποιού. Άρα αυτό το ποσό δεν λογίζεται στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη.
            Δεύτερον:  Η άρνηση πλέον του Κράτους να χορηγεί (η περιβόητη λίστα αλλά και οι τελευταίες εντολές του Υπουργείου Υγείας) ακόμη και πολύ απαραίτητα φάρμακα (αντιπυρετικά, αντιβηχικά, αντιφλεγμονώδη κλπ), και πάλι αναγκάζει τον άρρωστο –εάν έχει τη δυνατότητα- να το αγοράσει από το ράφι του φαρμακοποιού.  Και αυτό το ποσό δεν λογίζεται στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη.
            Τρίτον και σπουδαιότερον: Οι Έλληνες εκεί που τους κατάντησαν οι κυβερνώντες την τελευταία διετία, λόγω της φτώχειας, της περικοπής των μισθών, λόγω της τρομακτικής ανεργίας, πλέον κάνουν «αναγκαστική» αποχή όχι μόνο από την πολυφαρμακία στην οποία είχαν εθιστεί, αλλά δεν αγοράζουν (δεν έχουν ούτε τη ιδία συμμετοχή να πληρώσουν) στερούνται ακόμη και το λίαν απαραίτητο φάρμακο που χρειάζονται.
            Αυτοί είναι οι πραγματικοί λόγοι που μειώθηκαν οι φαρμακευτικές δαπάνες και όχι ή δήθεν σωστή πολιτική που ακολουθούν. Και ας μη κοροϊδεύουν τους ατυχείς πολίτες με δήθεν ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς και τερατώδεις εκπτώσεις, γιατί ή είναι «μαϊμού» ή το χειρότερο είναι εγκληματικά ανεύθυνοι και ταΐζουν τον κόσμο επικίνδυνες φτηνές φαρμακευτικές ουσίες.

Το νέο απατηλό εφεύρημα του «θαυματοποιού» ΕΟΠΥ
            Σήμερα η παρεχόμενη πρωτοβάθμια περίθαλψη και ιατρική φροντίδα έχει φτάσει στο ναδίρ. Δυστυχώς είχαν αγνοηθεί επί δεκαετίες συνετές και επίσημες φωνές ειδημόνων (αναφέρω ενδεικτικά τα ονόματα των σοβαρών οραματιστών ιατρών και Υπουργών Υγείας, του αείμνηστου Σπύρου Δοξιάδη και του Παρασκευά Αυγερινού) αλλά και απλών θεραπόντων της δημόσιας Υγείας κάποιων συνδικαλιστών (σε αυτούς περιλαμβάνεται και η …αφεντιά μου) που από την πρώτη σύλληψη του ΕΣΥ, φώναζαν να εφαρμοστεί πρώτα η ενιαία Πρωτοβάθμια Περίθαλψη και στη συνέχεια η Νοσοκομειακή. Αλλά επεκράτησαν οι λαϊκιστές και οι θιασώτες της εκλογομαγειρίας… (επί αείμνηστου Υπουργού Γεννηματά, η πρωτοβάθμια φροντίδα σταμάτησε στα δαπανηρά Κέντρα Υγείας με κηπουρούς μόνο, αλλά πάντως …εκλογικά ωφέλιμη).
Και ω! του θαύματος, εκείνοι που «ουκ ηβουλήθησαν συνιέναι» τότε,  έρχονται σήμερα ως υποτελείς εντολοδόχοι των  εξ Εσπερίας  και πέραν του Ατλαντικού  αφεντικών, δήθεν να ενοποιήσουν τα πάμπολλα (και εν πολλοίς αναποτελεσματικά) Ταμεία Υγείας  σε ένα, τον πολυδιαφημισμένο ΕΟΠΥ εν μια νυκτί!!... Δηλαδή, πάνε ξυπόλυτοι στ΄ αγκάθια. Και θα εξηγηθώ επιγραμματικά:
Πρώτον: Βλέπουμε ότι δεν υπήρξε καν στοιχειώδης προετοιμασία, τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην συνεργασία με τους λειτουργούς της Υγείας που θα κληθούν να εφαρμόσουν το «μεγαλόπνοο» πείραμα. Αποτέλεσμα, καθημερινές τροποποιήσεις, υπαναχωρήσεις στην εφαρμογή αλλά και ανοικτά μέτωπα με γιατρούς, φαρμακοποιούς (συνεχείς απεργίες), νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό Υγείας που σε πολλές περιπτώσεις κάνουν 5-10 μήνες να τους πληρώσουν (Ερρίκος Ντυνάν, ΕΚΑΒ, ΟΠΑΔ κλπ) .
Δεύτερον: Αντί να φροντίσουν να έχουν στο σύστημα της πρωτοβάθμιας υγείας, τους πιο σωστούς και αποδοτικούς λειτουργούς, δηλ. επιστημονικά επαρκείς και καλά αμειβόμενους γιατρούς, δημιουργούν ένα ιατρικό σώμα λούμπεν προλετάριων με 10 Ευρώ «το κεφάλι» (αμοιβή κατ΄επίσκεψη) που θα δέχονται τον οποιοδήποτε ασθενή στα ιδιωτικά ιατρεία τους, μαζί με την προσωπική τους πελατεία!!...
Τρίτον: Το πολύπαθο ΙΚΑ που ενσωματώνεται στον ΕΟΠΥ, αποτελεί την ραχοκοκαλιά της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και καλύπτει το 80% των ασφαλισμένων Ελλήνων. Τώρα οι εναπομείναντες 4.000 γιατροί του ΙΚΑ (οι περισσότεροι με την αποικιακού σύμβαση έργου, ενώ έχουν 10-15-20 χρόνια υπηρεσίας) από τους 10.000 που χρειάζονται με τα διεθνή στάνταρς, καλούνται κι αυτοί να πάρουν μερικά «κεφάλια» των 10 Ευρώ στα ιδιωτικά τους ιατρεία, έτσι για να μεταφερθούν οι άθλιες περιβόητες ουρές του ΙΚΑ στις σκάλες των πολυκατοικιών, αλλά τώρα και επ΄ αμοιβή!!...
Τέταρτον και χείριστον: Οι ελάχιστοι συνέλληνες που «κρατάει» ακόμη η τσέπη τους θα προσέρχονται στα πολυτελή ιατρεία των μεγαλογιατρών (αυτοί δεν χάνονται, ούτε πιάνονται) και θα απολαμβάνουν τα αγαθά της παροχής υγείας. Η συντριπτική όμως πλειοψηφία του λαού που πένονται και πάσχουν θα συνωθούνται ως ένα τραγικό νούμερο στα ιατρεία των συμβεβλημένων γιατρών  του ΕΟΠΥ, για να τύχουν μιας αστραπιαίας εξέτασης του ενός το πολύ δύο λεπτών, να παίρνουν μια ηλεκτρονική συνταγή …και ο θεός βοηθός!. Αρκεί να πούμε ότι η ορθόδοξη, δεοντολογικά σωστή ιατρική εξέταση Ιπποκρατικής αντίληψης, πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 15-20 λεπτά της ώρας (αυτό είναι και το καθιερωμένο μέτρο διεθνώς, εκεί όπου ασκείται σωστή ιατρική). Άρα, ο γιατρός σε καλές συνθήκες δεν θα πρέπει να βλέπει στο ημερήσιο ωράριο εργασίας του πάνω από 15-20 ασθενείς, γιατί πέραν αυτού του αριθμού μηδενίζεται το επιστημονικό του έργο και καταντάει πολύ επικίνδυνο. Εδώ με τον διαβόητο ΕΟΠΥ και με την συμμετοχή και την εκμετάλλευση επιλησμόνων και επίορκων (στον Ιπποκράτη) γιατρών εκ των προθύμων, απλά θα βλέπουμε  μια θλιβερή «περατζάδα» και γαία πυρί μυχθήτω…

 Έτσι «χωρίς περίσκεψιν, χωρίς αιδώ», χωρίς προετοιμασία με μοναδικό στόχο να βρούνε και από  το φάρμακο και από τις ιατρικές επισκέψεις, το ισοδύναμο ποσό για να «μπουκώσουν» τα αδηφάγα στόματα των δανειστών μας, οι «Αθλιοι» της Υγείας καταπατούν το ιερά και όσια του πολυτιμότερου αγαθού του Έλληνα και τον οδηγούν στην κοινωνική εξαθλίωση και ταπείνωσή του. Όμως λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο, γιατί η αδούλωτη ψυχή του υγειονομικά χειμαζόμενου πολίτη αφυπνίζεται και οσονούπω θα δώσει την απάντησή του στους ολετήρες. Κυριακή, κοντογιορτή λοιπόν και ίδωμεν!...

* Ο γράφων υπηρετήσας επί 36 συναπτά έτη ως γιατρός και 30 από τη θέση του μαχόμενου «ΙΚΑτζή» γιατρού στην πρώτη γραμμή σε μια από τις πλέον υποβαθμισμένες συνοικίες (Πειραιάς-Καμίνια), τιμημένος από τους συναδέλφους μου ως επικεφαλής της συνδικαλιστικής ηγεσίας τους επί 10 έτη (1975-1984, Πρόεδρος ΣΕΥΠΙΚΑ και Ομοσπονδίας ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ), εκπρόσωπος όλων των Υγειονομικών στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, γνωρίζω τα θέματα Υγείας και αυτό της συνταγογραφίας και τις λοιπές κομπίνες κυρίως στο πολύπαθο ΙΚΑ. Επί πλέον θητεύσας επί 9 συναπτά έτη (1975-1983, τόσο άντεξα) ως …«κομματικός πατριώτης» και κυρίως επί 5ετία ως Γραμματέας της Επιτροπής Υγείας του σήμερα κυβερνώντος κόμματος του ΠΑΣΟΚ (δηλ. στην πλέον νευραλγική θέση), αλλά και «δοτός» πρόεδρος του «ΤΖΑΝΕΙΟΥ» Νοσ/μείου, ξέρω τι λέω και τι γράφω για τις παρεμβάσεις και του «ιστορικού», του «βαθέος» και του «σύγχρονου» ΠΑΣΟΚ αλλά και των ενδιάμεσων Κυβερνήσεων της ΝΔ, στα συγκεκριμένα θέματα.

Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2012

Ο ΔΗΜΟΣ ΑΡΧ. ΟΛΥΜΠΙΑΣ …«ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΕΤΑΙ» ΕΝ ΟΥ ΠΑΙΚΤΟΙΣ ΚΑΙ «ΒΟΥΛΕΥΕΤΑΙ» ΜΕΤ΄ ΕΥΤΕΛΕΙΑΣ!...


ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΛΑΜΠΕΙΕΩΝ (ΔΙΒΡΙΩΤΩΝ) ΗΛΕΙΑΣ
«ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΒΡΗΣ»
 27063 Λαμπεία Τηλ 6972295293                                               Δίβρη 10-1-2012



Ο ΔΗΜΟΣ ΑΡΧ. ΟΛΥΜΠΙΑΣ …«ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΕΤΑΙ» 
ΕΝ ΟΥ ΠΑΙΚΤΟΙΣ
ΚΑΙ «ΒΟΥΛΕΥΕΤΑΙ» ΜΕΤ΄ ΕΥΤΕΛΕΙΑΣ!...
                        « θα έλεγε τις, ότι η χώρα αύτη ηλευθερώθη επίτηδες, δια να αποδειχθή, ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν,…»
ο κυρ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
Στον<<  Βαρδιάνο στα σπόρκα>> 
           
Είμαστε δημότες του Δήμου της παγκόσμιας Ολυμπιακής πρωτεύουσας και νοιώθουμε περήφανοι γιαυτό, αλλά και ενεργοί έλληνες πολίτες ορεινοί Ηλείοι και πασχίζουμε να εκπληρώσουμε το υπέρτατο καθήκον μας, στον τομέα της κοινωνικής προσφοράς και δράσης. Γιατί τα λέμε αυτά;
            Διαβάσαμε στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο της Ηλείας με τον βαρύγδουπο τίτλο ότι «Συνεδρίασε η Επιτροπή Διαβούλευσης του Δήμου Αρχ. Ολυμπίας», όπου προεξάρχουν οι ακόμη πιο βαρύγδουπες και πομπώδεις δηλώσεις του Δημάρχου μας κ. Ευθ. Κοτζιά που λένε: «Η συμμετοχή του πολίτη στα δημοτικά δρώμενα κρίνεται αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε. Όλες οι απόψεις χωρούν. Πέραν αυτού μόνο με την κοινή προσπάθεια θα μπορέσουμε να επιτύχουμε θετικό έργο για τον τόπο. Η Επιτροπή Διαβούλευσης μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην κατεύθυνση αυτή…». Ομολογούμε ότι εντυπωσιαστήκαμε με αυτά τα μεγάλα λόγια, όπως εντυπωσιαστήκαμε και με διάφορα ονόματα (μερικά γνωστά και μη εξαιρετέα) που φιγουράρουν στην ανταπόκριση του Δελτίου Τύπου, ως συμμετασχόντες στην συνεδρίαση της «Επιτροπής Διαβούλευσης» και έκαναν μάλιστα …ρηξικέλευθες προτάσεις (ακόμη και περί Φολόης που οι ίδιοι μαζί με τον επίσημο Δήμο κανάκεψαν το «διαγούμισμά» της, από το διαβόητο Μουσικό Φεστιβάλ !!..)
            Πέραν του γεγονότος ότι η νεοπαγής λέξη «Διαβούλευση» που μας φόρτωσε στην πλάτη η νυν Κυβερνώσα παράταξη ως απαύγασμα δήθεν δημοκρατικής διαδικασίας και αποδείχτηκε μια ακόμη λεκτική «φούσκα» για το βόλεμα των ημετέρων, ας μπούμε εν ολίγοις στην ουσία της ανωτέρω συνεδρίασης και των εν αυτή διαδραματισθέντων και λεχθέντων. Σε αυτό το σημείωμα λίγα λόγια και σταράτα, σε επόμενο περισσότερα πιο ουσιώδη και με συνταρακτικές λεπτομέρειες, έτσι για να …. «διαβουλευτούμε» κι εμείς.
            Επί του προκειμένου αναρωτιόμαστε και ρωτάμε τον Δήμαρχό μας:
1.    Επειδή είπατε μια μεγάλη κουβέντα «Η συμμετοχή του πολίτη κρίνεται αναγκαία και …Όλες οι απόψεις χωρούν», μπορείτε να μας πείτε γιατί πετάξατε στον κάλαθο των αχρήστων δικές μας έγγραφες και τεκμηριωμένες απόψεις που σας εγχειρίσαμε προ έτους με επίσημο ΥΠΟΜΝΗΜΑ; Και γιατί μέχρι σήμερα δεν απαντήσατε ούτε σε ένα(!!) από 25 και πλέον έγγραφα, με αιτήματα και ζωτικά προβλήματα της περιοχής του πρώην Δήμου Λαμπείας;
2.    Μπορείτε να μας πείτε γιατί   γράφετε «στα παλαιά των υποδημάτων σας», ακόμη και τους καθύλην αρμόδιους θεσμικούς Πολιτειακούς-Κρατικούς φορείς που σας εγκαλούν αυστηρά, υπενθυμίζοντάς σας τους Νόμους, επειδή δεν απαντάτε στα άνω αναφερθέντα αιτήματα πολιτών με πληθώρα εγγράφων τους; (παραθέτουμε  μερικά από αυτά τα έγγραφα: Το υπ. αρ. 48245/30-11-2011 του Υπουργείου Εσωτερικών –Γεν. Δ/νση Τοπ. Αυτ/σης, το υπ. αρ. 102332/22-11-2011 της Αποκεντρ. Δ/σης Πελ/νήσου, Δυτ. Ελλάδας-Γεν. Γραμματέας, το υπ. αρ. 101676/29-11-2011 της Αποκεντρ. Δ/σης Δυτ. Ελλάδας-Δ/νση Τοπ. Αυτ/σης Ηλείας, και νέα παρόμοια του 2012) Αυτή είναι η «συμμετοχική» δημοκρατία σας;
3.    Μπορείτε να μας πείτε γιατί ενώ διακηρύσσετε τα περί «κοινής προσπάθειας», …«Διαβουλεύεσθε» (αλήθεια πως συνεστήθη και λειτουργεί η περιβόητη «Επιτροπή Διαβούλευσης»;) με ένα στενό κονκλάβιο εν πολλοίς εσωστρεφούς (μη) πολιτικής και «Βουλεύεσθε» μετ΄ευτελείας και  με όρους παλαιοκομματικής κοπής που μας έφεραν εδώ που είμαστε σήμερα;
4.    Και για το λόγου το αληθές:  Αρκεί ο απλός ενεργός πολίτης να ανοίξει  την ηλεκτρονική διεύθυνση στο Πρόγραμμα Δι@ύγεια (νόμος 3861/2010)   et.diavgeia.gov.gr και εκεί θα δει το μεγαλείο της λειτουργίας του Δήμου μας. Εκατοντάδες απευθείας αναθέσεις των 7000-12000 Ευρώ, πιθανές κατατμήσεις έργων που απαγορεύεται αυστηρά (ακόμη και για ενδεχόμενη «τακτοποίηση» παλαιών εκκρεμοτήτων πρώην Δημάρχων), δεκάδες χιλιάδες Ευρώ για «εορτές και πανηγύρεις» …στο αέρα κλπ, κλπ.  Αφήνουμε τα επαχθή χαράτσια για τα νερά κ.ά., στους ατυχείς ορεινούς δημότες.

Αλλά για όλα αυτά και περισσότερα συνταρακτικά με λεπτομέρειες, μια επόμενη φορά με πλήρη τεκμηρίωση και ευθύνη.
Αναμένοντας με περισσή υπομονή και καρτερία τη σωστή λειτουργία του Δήμου μας, γιατί εμείς οι ενεργοί πολίτες θέλουμε να βοηθήσουμε. Αν δεν θέλουν την βοήθειά μας, θα έχουν τον υποχρεωτικό κοινωνικό και δημοκρατικό έλεγχο σύμφωνα με το συνταγματικό μας δικαίωμα και την συνείδησή μας. Οψόμεθα, λοιπόν…

Ο πρόεδρος
Σωτήρης Σωτηρόπουλος
(εκδότης του ιστορικού-λαογραφικου περιοδικού «ΔΙΒΡΗ» και πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών «Κοινωνική Ένωση Αναδημιουργίας) 

Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2012

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΠΕΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ…




Ο Xρύσανθος Γ. Πετραλιάς, ένας σπουδαίος διβριώτης της ιστορικής οικογένειας τραγικό θύμα του εθνικού διχασμού, το μάθημα μεγαλοψυχίας από τον πρωτοδιβριώτη Νίκο Γ. Σωτηρόπουλο και μια αυθεντική αφήγηση ενός συμπολεμιστή

Ο λεβεντάνθρωπος Χρύσανθος Γ. Πετραλιάς. πρώτος από αριστερά λίγο πριν τον τραγικό χαμό του στη Δίβρη σε εορτασμό της Εθνικής εορτής 25ης Μαρτίου στη "Αγορά". Μαζί του ο Γεωργ. Χ. Κοσμόπουλος ("Μαραγκός"), ο Κώστ. Θεοφ. Κοσμόπουλος ("Βουπ" ή "Σέρβος") ,  ο Σπύρος Νικ. Σπυρόπουλος  ("Σπυρονικόλας"), ο Ιωάννης  Ζαφειρόπουλος ("Γκούντας"), οι οργανοπαίκτες της Δίβρης Ανδρ. Αλεξανδρόπουλος ("Σαλνταφέρας" κλαρίνο) , Θεόδ. Λαγκαδινός ("Τσαλούνης" βιολί) και ένας άγνωστος μικρούλης.

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
            Σε ένα από τα πρώτα τεύχη του περιοδικού «ΔΙΒΡΗ» (τ. 17ο ) πριν 30 χρόνια, έγραψε ένα εξαιρετικό άρθρο ο Νίκος Γ. Σωτηρόπουλος ο επί σειράν Πρόεδρος του «Συνδέσμου των εν Αθήναις Λαμπειέων ¨ο Αγ. Παντελεήμων¨» ( ο και φέρων τον εξεπέραστο τίτλο του «πρωτοδιβριώτη» για την πολύτιμη προσφορά του στην πατρώα γη), τιμώντας την μνήμη των διβριωτών που αγωνίστηκαν και έπεσαν υπέρ της φιλτάτης πατρίδος. Μεταξύ των συμπολιτών μας  που έδωσαν την ζωή τους ανέφερε και ένα εκλεκτό τέκνο της Δίβρης, εκ της ιστορικής οικογένειας των Πετραλαίων,  τον Χρύσανθο Πετραλιά γιό του επί σειρά ετών Δημάρχου Λαμπειέων Γεωργίου Πετραλιά.
Το Ηρώον των πεσόντων (έργο του γνωστού γλύπτη Ευ. Αρμακόλα) με την αναθηματική στήλη όπου αναγράφεται και το όνομα του λοχία Χρύσανθου  Πετραλιά, ανεργέθηκε από τον "Προοδευτικό Σύνδεσμο Δίβρης" επι προεδρίας Βάσσου Στεφανόπουλου (μετάπειτα  διαπρεπούς πολιτικού και λογοτέχνη) το έτος 1924

            Μετά την δημοσίευση του άρθρου σε γενομένη συζήτηση στη Δίβρη, ο γράφων για πρώτη φορά άκουσε από επιζήσαντες συμπολεμιστές του Χρύσανθου Πετραλιά (Γεώργιο Κοσμόπουλο) και γνώστες του θέματος (παπα-Νίκο Τσάμη, αδελφό του συμπολεμιστή Διονυσάκη Τσάμη) ότι ο Χρύσανθος Πετραλιάς δεν έπεσε στα πεδία των μαχών αλλά εκτελέστηκε για «στάση και απειθαρχία» ως αντι-Βενιζελικός στην κορύφωση του εθνικού διχασμού το έτος 1917. Τότε ο γράφων θεώρησε σωστό στο επόμενο τεύχος της «ΔΙΒΡΗΣ» να γράψει αυτό το γεγονός για την …«αποκατάσταση της αλήθειας» (!!!).
Και βάζω σήμερα τρία θαυμαστικά, για να τονίσω την δική μου τότε αμετροέπεια και συμπεριφορά σε ένα θέμα πονεμένο. Αλλά κυρίως να κάνω γνωστό σήμερα, έστω και καθυστερημένα 30 ολόκληρα χρόνια, την μεγαλοψυχία και την ορθή κρίση του  μεγάλου διβριώτη  Νίκου Σωτηρόπουλου που έδωσε σε μένα ένα ισχυρό ράπισμα με περισσή ευπρέπεια και ένα μάθημα πατριωτισμού σε όλους μας. Αρκεί να διαβάσετε την επιστολή που έστειλε στο περιοδικό μας για να γίνει αντιληπτό πόση σοφία, σύνεση και παιδαγωγική ιστορική σκέψη κρύβει αυτή η επιστολή.
Στη συνέχεια θα διαβάσετε και μια αυθεντική εξιστόρηση των γεγονότων ενός συμπολεμιστή του Χρύσανθου Πετραλιά («ενός λεβέντη δυο μέτρα», όπως λέει), του Θόδωρου Αλμπάνη, όπως την αφηγήθηκε στον ανιψιό του Χρήστο Γ. Αλμπάνη.  
  
Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ – ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ
Προς το περιοδικό «ΔΙΒΡΗ»
Στο τεύχος 17 άρθρο μου με τον τίτλο «μνήμη ηρώων» που αναφερόταν τους συμπολίτες τους οι οποίοι  έδωσαν την ζωή τους στον αγώνα του έθνους. Τα ονόματα των πεσόντων αντέγραψα από την αναθηματική στήλη που οι συμπολίτες έστησαν στην πατρίδα τους το 1924 στη μνήμη των.
Μεταξύ των ονομάτων των πεσόντων αναγράφεται  και το όνομα του Χρύσανθου Γ. Πετραλιά, πράγμα που τους σημειώνεις στο προηγούμενο τεύχος σου (σελ. 18), ήταν αφορμή «σε πολλούς συμπατριώτες να διαμαρτυρηθούν» και έτσι να βρεθείς στην ανάγκη να διευκρινήσεις ότι ο Χρύσανθος Πετραλιάς δεν έπεσε μαχόμενος για την πατρίδα, αλλ΄ εκτελέστηκε για στάση και απειθαρχία τους εντολές του Ελληνικού στρατού και είναι περίεργο πως γράφτηκε το όνομά του στην στήλη των ηρώων».
Επειδή είμαι ο συντάκτης του άρθρου αυτού, αισθάνομαι ότι έχω υποχρέωση να λύσω τους απορίες και την περιέργεια και «των διαμαρτυρηθέντων συμπολιτών τους».
Κατ΄ αρχήν θέλω να σημειώσω ότι εγνώριζα από μικρός με λεπτομέρειες την τραγική μοίρα  του Χρ. Πετραλιά, ούτε τους για μια στιγμή σκέφτηκα  να αφαιρέσω το όνομά του από τον κατάλογο των πεσόντων για τους εξής κυρίους λόγους.
1)  Το κατάλογο συνέταξαν το 1924 οι συμπολίτες και συμπολεμιστές των ομόφωνα, τότε που ήσαν ακόμη νωπά τα γεγονότα και σε μια εποχή που κυριαρχούσε απόλυτα στο Κράτος το καθεστώς  που κατεδίκασε και εξετέλεσε το 1917 το Χρ. Πετραλιά και που είχε επομένως όλη την δύναμη να ματαιώσει την αναγραφή του ονόματός του στην αναθηματική στήλη. Αλλά οι τότε συμπολίτες τους ωθήθησαν στην ενέργειά τους όχι μόνο από εκείνα που θα εκθέσω κατωτέρω αλλά και από λόγους συναισθηματικούς, λησμονήσαντες τα πάθη και τα μίση τους εποχής και γιατί ήθελαν, συμπεριλαμβάνοντας μεταξύ των πεσόντων και τον Χρ. Πετραλιά, να υποδηλώσουν ότι γι΄ τους είχε σβήσει το τραγικό συμβάν που είχε συγκλονίσει τότε την μικρή πολιτεία τους και επομένως ότι ήσαν όλοι τους παιδιά τους και αδέλφια τους.
Αλλά αυτή η μεγαλόψυχη πράξις των συμπολιτών τους έχει και μιαν άλλη σημασία: Ότι ανεγνώριζαν πως ο Χρ. Πετραλιάς ήταν θύμα του εθνικού διχασμού.
2) Πράγματι ο νεαρός λοχίας Πετραλιάς, ο οποίος είχε την ατυχία να υπηρετεί τον στρατό μέσα στο αποκορύφωμα του εθνικού διχασμού, που τόσο ακριβά κόστισε στην πατρίδα τους, δεν έκανε ούτε κίνημα, ούτε στάση. Στάση έκαναν οι ανώτεροί του, χωρίς βέβαια να πέσει ντουφεκιά, τους οποίους υπακούων, ακολούθησε για να βρεθεί και τους κατηγορούμενος, τους και άλλοι συμπολίτες τους υπηρετούντες στην ίδια μονάδα, μεταξύ των οποίων οι Θεόδωρος Μπεντιαβάς, Διον. Φωτεινός, Ν. Αβράμης, Θ. Βέρροιος, Χ. Τσιχλιάς, Θ. Αλμπάνης, Γ.Χ. Κοσμόπουλος κλπ. Η σκοπιμότης τους των φοβερών εκείνων καιρών επέβαλε κάποιοι να πληρώσουν ην ανταρσία, προφανώς για να μην εύρει μιμητές. Και ο κλήρος έπεσε και στο άτυχο Χρ. Πετραλιά που το όνομά του και η πολιτική του προέλευσις φαίνεται να έπαιξαν δυστυχώς, κάτω από τον κρατούντα τότε φανατισμό, δυσμενέστατο για την τύχη του ρόλο. Ήτ αν κοινό γνωστό τον καιρό εκείνο στη Δίβρη ότι, όταν μπήκαν στη σειρά οι συλληφθέντες και ο ερωτών τον καθένα Συνταγματάρχης Βλαχογιάννης για το όνομά του και την καταγωγή του, στο άκουσμα «Πετραλιάς από τη Δίβρη» του κατάφερα ισχυρότατο ράπισμα, μόνον σε εκείνον, συνοδεύοντάς τα με απειλές και ύβρεις. Όλα δε αυτά εμπρός τους συγκρατούμενους συμπολίτες τους. τα παραπάνω τα γνώριζαν οι συμπατριώτες τους του 1924, τα ζύγιασαν και αποφάσισαν να λησμονήσουν, προφανώς δε γιατί σκέφτηκαν πως αν δεν ήταν ο πόλεμος και εξ αιτίας του ο διχασμός , δεν θα είχε αυτή την τύχη ο Χρ. Πετραλιάς.
Ο Ν. Σωτηρόπουλος με συμπολεμιστές του το
1940, όταν του διηγήθηκε το τραγικό περιστατικό ο
λοχαγός του
3) Αλλά η μοίρα τόφερε να έχω και εγώ μια εμπειρία τους τους τραγωδίας. Πηγαίνοντας στο Αλβανικό μέτωπο το Νοέμβριο του 1940 κοιμήθηκα ένα βράδυ σε σταθμό υποδοχής στρατιωτών σ΄ ένα χωριό προ του Αγρινίου, το οποίον διηύθηνε τους σαρανταπεντάρης έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Μιλώντας μαζί του περί καταγωγής τους κλπ, όταν άκουσε «Δίβρη Ηλείας» εταράχτηκε με πήρε παράμερα για να μου πει, αφού μου ζήτησε να μη το ειπώ τους συμπολίτες μου που ήταν μαζί μου τα εξής: «λοχία –ήμουν κι εγώ λοχίας- θέλω να σου μιλήσω να ξαλαφρώσω, για κάτι που με βαραίνει 23 τώρα ολόκληρα χρόνια και εξ αιτίας του του οποίου έχω διαρκώς εφιάλτες. Ήμουν στο απόσπασμα που εξετέλεσε τον συμπολίτη τους Πετραλιά και τους. Ήταν κάτι φοβερό. Όλοι κλάψαμε αυτά τα παιδιά. Δεν ήταν για ντουφέκι. Τους έφαγε η σκληρότητα τους εποχής, η σκοπιμότητα…». Μου είπε πολλά. Γυρίζοντας στη Δίβρη το καλοκαίρι του 1941, το είπα μόνο στον αδελφό του Γιάννη Πετραλιά.
4) Θα πουν « οι διαμαρτυρηθέντες  συμπολίτες» τους πως η αλήθεια πρέπει να λέγεται. Αλλά ποια αλήθεια; Αυτή η άγνωστη; Σπάνια την ξέρουμε, αλλά και αν είναι αυτή και τώρα που τη μάθαμε τι τάχα καλό κάναμε; Μήπως προσθέσαμε τίποτα καλό στο χωριό τους, που οι ήσυχοι κάτοικοί του επί 64 τώρα χρόνια ούτε καν συζητούν και ούτε το θυμούνται για τι σεβάστηκαν την ομόφωνη απόφαση των συμπολιτών τους του 1924; Συνεπώς ανασκαλεύοντες ένα θέμα που ο χρόνος το ξεπέρασε, απλώς αναξέουμε μια πληγή και ένα πόνο που ανθρωπισμός επέβαλε να σεβαστούμε. Αλλά και γιατί τους θυμίζει τον τρισκατάρατο διχασμό. Και τους νεκρούς τους, που δεν τους ενοχλούν και ούτε αποτελούν εμπόδιο στην πορεία τους θα πρέπει να τους αφήσουμε ήσυχους στον αιώνιο ύπνο τους.
Νίκος Γ. Σωτηρόπουλος

Η ΑΜΕΤΡΟΕΠΗΣ ΑΝΤΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ «ΔΙΒΡΗΣ»…
Εμείς διευκρινίσαμε μια αλήθεια. Τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Η αλήθεια είναι αναμφισβήτητη: όποιος δεν πέφτει στο πεδίο της μάχης, δεν αναγράφεται στο μνημείο των πεσόντων. Σεβόμαστε τις απόψεις του εκλεκτού επιστολογράφου και συνεργάτη μας και συμμεριζόμαστε την τραγωδία της οικογένειας Πετραλιά του 1917. Βέβαια για τον διχασμό κάποιοι έφταιξαν και η Ιστορία πλέον έχει κάνει την καθολική κρίση της και φυσικά δεν δικαιώθηκε η παράταξη που ανήκε ο άτυχος πράγματι λοχίας Χ. Γ. Πετραλιάς…, αλλά στο άντρο του Αντιβενιζελισμού, στη Δίβρη, πιστεύουμε ότι δεν είχαν θέση το 1924 άλλες επιλογές… Σήμερα ευτυχώς μπορούμε να κάνουμε ένα δημοκρατικό διάλογο καλοπροαίρετο χωρίς φόβο και χωρίς πάθος και χωρίς βέβαια να ενοχλούμε ον αιώνιο ύπνο των νεκρών μας. Κι εμείς τιμάμε τη μνήμη των νεκρών συμπατριωτών μας.

ΜΙΑ ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΕΞΙΣΤΟΡΗΣΗ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΗ ΤΟΥ ΧΡ. ΠΕΤΡΑΛΙΑ

Σωτήρη
Ο  Μπάρμπας  Θοδωρής  Χρήστου  Αλμπάνης  υπηρέτησε στον Ελληνικό  Στρατό  από την  έναρξη  του Α΄ Βαλκανικού  Πολέμου  (10/1912) μέχρι το τέλος  του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου  (1919).
Έλαβε  μέρος  σε πολλές  μάχες  (Φιλιππιάδα ,Μπιζάνι, Σκρά κ.λπ.) και  έφθασε  πολεμώντας με  την  3η  μεραρχία (αν  θυμάμαι  καλά  το όνομα της μεραρχίας) μέχρι  το  Pirot  (Πύργος) της  Σερβίας  όπου  η Μεραρχία έπαθε  τρομερή καταστροφή  όχι από του Γερμανοβουλγάρους  που πολεμούσε  αλλά από την Ισπανική  Γρίπη  και άφησε στην πόλη αυτή  800 νεκρούς .Υπάρχει  δε μέχρι σήμερα στην  στο  Pirot  Eλληνικό  Στρατιωτικό  Νεκροταφείο  στο οποίο   έχουν  ταφεί  τα  θύματα της γρίπης.
Πρέπει να  σημειώσω  εδώ ότι  το 1917 βρισκόταν σε  πλήρη εξέλιξη  ο Α΄ παγκόσμιος Πόλεμος  και στα βαλκάνια υπήρχε το Μακεδονικό  Μέτωπο  με τις Κεντρικές Δυνάμεις  από το ένα μέρος και την ΑΝΤΑΝ  από το άλλο  και την Ελλάδα  με δύο κυβέρνησης  μία Επαναστατική στη Θεσσαλονίκη  με επικεφαλής τον Ελ. Βενιζέλο  που  ήταν υπέρ της ΑΝΤΑΝ και   μια Βασιλική και μάλλον ουδέτερη στη Αθήνα .
Μέσα σε αυτό το διχαστικό κλίμα καλείται  να πολεμήσει ο Έλληνας στρατιώτης.
Όσον αφορά τη στάση  που έγινε το 1917 στο 12ο Σύνταγμα στο  οποίο  πρέπει να σημειωθεί ότι υπηρετούσαν  όλοι οι επιστρατευμένοι τότε συμπατριώτες μας  Διβριώτες  μεταξύ των οποίων και ο Μπάρμπας μου που μου διηγήθηκε την ιστορία και  θα Προσπαθήσω να τα περιγράψω  όπως ακριβώς  μου τα είχε πει:
« το Σύνταγμα μας βρισκόταν κοντά στα Σέρβια  όταν  ήρθε  διαταγή να πάμε στο μέτωπο. Οι περισσότεροι στο Σύνταγμα ήταν αντιβενιζελικοί ,άρχισαν  οι διαμαρτυρίες.  Όταν ήρθε η ώρα να φύγουμε για το μέτωπο το σύνταγμα δε θέλησε  να πάει και  στασίασε. Ο Διοικητής   ο συνταγματάρχης  Γιαννετάκης  μας  μάζεψε και μας είπε , αφού εσείς δε θέλετε να πάτε στο μέτωπο εγώ παίρνω  το καπέλο μου και πάω στο σπίτι μου, (αντί να βγάλει το μπιστόλι και να μας διατάξει να προχωρήσουμε) ,για αυτό και μετά τον τουφέκισαν .Από τη στιγμή εκείνη διαλυθήκαμε .Οι πολλοί  φύγαμε για να γυρίσουμε πίσω στη νότια Ελλάδα ,αρκετοί όμως έμειναν εκεί και περίμεναν να δουν τι θα γίνει.
Εμείς που φύγαμε γίναμε διό  κομμάτια  γιατί οι μπροστινοί  έφυγαν τρέχοντας και άλλοι πηγαίναμε σιγά –σιγά, μείναμε πολύ πίσω και μετά τους χάσαμε. Σε λίγο νύχτωσε και κρυφτήκαμε  μέσα σε μια ρεματιά ,εγώ είχα παρέα μου τον Διονυσάκη  τον Τσάμη.
Φοβόμαστε και από εκείνους που έφυγαν μπροστά μήπως  γυρίσουν και μας βαρέσουν που δεν πήγαμε κοντά τους αλλά και από κείνους που μείναν  πίσω μήπως μας κυνηγήσουν να μας πιάσουν που φύγαμε.
Όταν φώτισε αποφασίσαμε να γυρίσουμε πίσω.
Γυρίσαμε και σε όσους ήταν παρόντες στο πρωινό  προσκλητήριο δεν είπαν τίποτα.
Έστειλαν  ένα κρητικό σύνταγμα να κυνηγήσει κείνους που φύγανε.                                                   Τους φθάσανε παρακάτω  τους πιάσανε και τους κλείσανε στη αυλή  ενός  σχολείου . Πολλοί  διβριώτες, μαζί τους και ο Χρύσανθος  Πετραλιάς  ένας λεβέντης δύο μέτρα. Ένας λοχαγός μπαίνει στη αυλή του σχολείου και ρωτάει  ποιος  είναι ο Πετραλιάς  και  όταν εκείνος του λέει  εγώ είμαι πάει κοντά  του βαράει ένα σκαμπίλι  και του λέει αύριο  θα δεις Την άλλη μέρα εκτέλεσαν ένα στους δέκα από εκείνους που είχαν φύγει  και το Χρύσανθο».
Αυτή  την  ιστορία και πολλές άλλες  από την στρατιωτική του ζωή  που ήταν πλούσια λόγω της μακροχρόνιας στράτευσης του όσο και της συμμετοχής του σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις όπως και οι περισσότεροι νέοι της ένδοξης εκείνης γενιάς επιχειρήσεις.
10/12/2011
Χ.Γ.ΑΛΜΠΑΝΗΣ

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
            Εμείς οι επιγενόμενοι, εν έτει 2012 έστω και τώρα έχουμε συναίσθηση της πραγματικότητας. Μέσα στις δύσκολες στιγμές που περνάμε σα λαός και έθνος, αποτυπώνουμε τις γραμμές αυτές ως υπέρτατο χρέος σε εκείνους που μας πότισαν με τα νάματα της αγνής λαϊκής ψυχής τους. Πιστοί «τοις κείνων ρήμασι», αναπέμπουμε θυμίαμα στη μνήμη τους γιατί είναι το μόνο, ίσως το μοναδικό όπλο και εφόδιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του σήμερα και την ελπιδοφόρο ενόραση του αύριο…
Σωτ. Σωτηρόπουλος ΔΙΒΡΗ